Parentificatie, een kind in de rol van een ouder.

Dit is deel 1 van een drieluik over parentificatie. Deel 1 gaat over de rol van de ouders door de ogen van het kind.

Wat is parentificatie?

Bij parentificatie heeft het kind op een te vroege leeftijd de rol van adviseur, trooster of bemiddelaar gekregen of op zich genomen. Het kind voelt zich verantwoordelijk voor het welzijn van zijn of haar ouders en gaat hierdoor op te jonge leeftijd voor de ouders zorgen. Dit gebeurt vaak na een scheiding en meestal bij een ouder die een slachtofferrol aanneemt. De rollen van de ouder en kind zijn omgedraaid, de ouder gaat in de kinderrol en het kind gaat in de ouderrol.

Alle kinderen willen graag voor hun ouders zorgen dit kan zijn door het helpen met tafel dekken, opruimen of ze troosten een verdrietige ouder. Dit is heel normaal maar soms veranderd deze zorg in een langdurige ondersteuning en dat is voor het kind een veel te zware belasting.

Hoe ziet parentificatie er in de praktijk uit? Wij hebben gesproken met een ervaringsdeskundige en hebben een aantal van de vragen hieronder uitgewerkt. We zullen haar ervaring in 3 bloggen met jullie delen. Omdat dit onderwerp gevoelig ligt houden wij de identiteit van onze ervaringsdeskundige anoniem.

• Hoe zag Parentificatie er bij jou uit, hoe uitte zich dat in jouw gedrag?

Mijn ouders zaten in een vechtscheiding, mijn vader moest het huis verlaten en ik bleef samen met mijn oudere broer bij mijn moeder wonen. Rond dezelfde tijd was mijn oma, de moeder van mijn moeder overleden, wat de situatie niet makkelijker maakte. De ruzies werden niet minder nadat mijn vader het huis had verlaten en dat was voor mij heel erg duidelijk en voelbaar. Allebei mijn ouders waren zo boos en verdrietig, dat vond ik heel lastig om mee om te gaan. Omdat ik bij mijn moeder woonde trok ik eerste instantie meer naar haar toe omdat ik haar pijn dagelijks zag en ik haar heel zielig vond omdat oma ook nog eens was overleden. Mijn oudere broer trok zich helemaal terug en heeft zich gestort op gamen en ik probeerde mijn moeder te helpen. Ik heb mijn moeder heel erg verdrietig gezien en had het gevoel dat zij niemand had, hierdoor probeerde ik er extra voor haar te zijn en zijn er gesprekken gevoerd die eigenlijk niet met mij gevoerd hadden moeten worden. Ondanks alles wilde ik mijn ouders terug bij elkaar brengen. Ik zag mezelf als de bemiddelaar en vond dat het mijn taak was om in ieder geval te proberen om mijn ouders terug bij elkaar te brengen. Ik heb als een soort doorgeefluik informatie van de ene kant naar de andere kant gebracht, maar probeerde dit zo te over te brengen dat het beter over zou komen dan dat het daadwerkelijk werd gezegd, tenminste dat gevoel heb ik er aan overgehouden.

• Hoe ging jouw moeder en vader daarmee om?

Ik heb voor mijn gevoel best veel gesprekken gehad of in ieder geval verhalen aangehoord die een kind van tien of überhaupt een kind niet had hoeven aanhoren. Beide ouders hebben lelijke dingen over elkaar verspreid tegen mij, dit heeft mij niet naar één kant geduwd maar juist verder weg van allebei, waardoor ik me nog eenzamer voelde dan ik al was. Ik woonde bij mijn moeder dus hier ving ik het meeste op. Als ik er aan terugdenk denk ik dat mijn moeder in de slachtofferrol is gaan zitten, ook omdat haar moeder rond dezelfde tijd is overleden. Dit gaf mij het gevoel dat ze heel zielig was, hierdoor wilde ik haar helpen en heb ik geluisterd naar wat ze te zeggen had over de situatie en vooral over hoe gemeen papa was. Achteraf gezien had ze dit helemaal niet tegen mij mogen vertellen en had ze zelf hulp moeten zoeken bij een volwassenen en niet bij een kind. Ik denk niet dat ze dit bewust heeft gedaan maar haar verhaal ergens kwijt moest en op dat moment was ik misschien de makkelijkste en dichtstbijzijnde oplossing.

Dus:

Belangrijk dus, dat een kind, kind kan zijn tijdens en na de scheiding. Wil je meer lezen, binnenkort volgt deel 2 over dit onderwerp en vertelt onze ervaringsdeskundige meer over de impact van een kind dat geen kind kan zijn door de scheiding van zijn of haar ouders.